Seyit Battal Gazi

M. S. 395 yılında Roma'nın ikiye bölünmesiyle, Frigya, Bizans
toprakları bölümünde kalmıştır. Eskişehir ve çevresindeki şehirler, bu
dönemde eski önemlerini yitirmişlerdir. Sadece Pressinus ticaret yolu
üzerinde bulunan Dorlion Kaplıcaları varlıklarını sürdürebilmiştir.
Bizans topraklarını istila eden Arap orduları , Eskişehir yakınlarına
kadar gelmişlerdir. 708 yılında Abbas Bin Velid ve 778 yılında Masan
Bin Kataba burayı işgal etmiştir.

7. yy.'ın sonundan, 10. yy.'ın sonuna dek 300 yıl süren Bizans-Arap
Savaşları bazı efsane ve destanların doğmasına neden olmuştur.
Bunlardan en önemlisi Seyit Battal Gazi Destanı'dır. Seyit Battal Gazi
Destanı'nın Bizanslılarca uyarlanmış şekli "Digenis Akritas"destanıdır.

Efsaneye göre Seyit Battal Gazi, Abbasi Halifeleri Mutasım ve Vathig
zamanında yaşamıştır. Fakat dünyaya geleceği, Hz. Muhammed'e ölümünden
önce Cebrail tarafından haber verilmiştir. Bu yüzden peygamberin bir
adamı mağarada saklanarak 200 yıl bekler. Peygamberin sözünü yerine
getirir ve Seyit Gazi'nin atı Aşkar Divzade'yi kendisine verir.

Başka bir efsaneye göre: Seyit Gazi'nin babası Malatya Sultanı'nın
ordusunda kumandandır. Rumlar'a karşı yaptığı bir savaşta ölür. Seyit
Battal on üç yaşına geldiğinde bütün İslam bilimlerini öğrenmiştir.
Kılıç kullanmakta ve ata binmekte üstüne yoktur. Babasının intikamını
almak üzere yola çıkar ve yirmi dört saat içinde düşman ordusunun
kumandanını, kardeşini ve belli başlı on dört kumandanı daha öldürür.
Hint'ten, Mağrib'e, zaferden zafere koşar ve yedi deniz ötesine kadar
adı korku saçar.

Tanrı ona aynı zamanda doğa üstü güçler vermişti. Öyle bir sesi vardı
ki, savaş meydanında bir kükredi mi yetmiş iki bin kâfir darmadağın
olurdu.

Bir rivayete göre bir Rum Kalesi 'nin kumandanının kızı, Seyit Battal'a
aşıktır. Bu kalenin kuşatılması sırasında bir gün Battal kırda uyurken,
kumandanın kızı kaleden bakar ve babasına imparator tarafından
gönderilen yardımı görür. Seyit Battal'ı uyandırmak üzere kâğıda birkaç
satır yazar, bir taşa sarıp atar. Bu küçücük taş, kahramanın tam
kalbine rastlar ve onu hemen öldürür. Bu kazada Allah'ın iradesi
kendini göstermiştir. Yoksa bu kadar olağanüstü güçleri olan bir
kahramanın, hiçbir düşman tarafından yenilmesi mümkün değildir.

Antik Çağ'da Nakoleia adıyla anılan Seyitgazi, o dönemde önemli bir
kent durumundadır. Ancak Hristiyanlık Çağı'nda, kent eski gücünü
yitirir ve Synnada Metropollüğü'ne bağlanır. 198 yılında ise tekrar
"Metropollüğe" yükselir. 9. yy/dan sonra artık Nepoleia adına
rastlanmaz. Bu arada Bizans eyaletlerine yayılan Selçuklular, 1074
yılında Frigya sınırına kadar gelirler. Daha sonra arka arkaya gelen
akınlar nedeniyle Napoleia önemini kaybeder. Haçlıların 1079'da
Napoliea üstünden, Anadolu'nun içlerine kadar girdikleri rivayet edilir.